Je kunt het je niet meer voorstellen, maar muzikant zijn pakweg 1995 was een totaal andere belevenis dan nu. De grootste verandering eind vorige eeuw was de komst van het illegaal downloaden en daarna de streamingdiensten als een soort compromis. Maar hoe ging het voor die tijd in zijn werk, en hoe paste de muziekwereld zich aan?
Papieren media
De oudere muzikanten die je nu op tv en internet voorbij ziet komen, waren in hun jonge jaren veelal overgeleverd aan papieren media. Recensenten van tijdschriften en kranten bepaalden min of meer welke bands uit het buitenland goed genoeg waren om hier de festivals te komen bevolken. En wat Nederland betreft moest je er echt uitspringen om een interviewtje in bijvoorbeeld muziekmagazine Oor te krijgen.
Do It Yourself
Als je niet was aangesloten bij een boekingsbureau en/of platenmaatschappij, was het bijzonder moeilijk om aan optredens te komen. Je had toen nog begrippen als underground en DIY (do it yourself), die vaak werden genoemd in verband met artiesten die alles zelf regelden. Zelf zalen bellen, zelf de studio regelen en bij elkaar sparen, zelf cd-hoesjes insteken. De hiphopcrew Osdorp Posse was daar een mooi voorbeeld van.
Grote verandering qua verdienmodel
Eind jaren ’90 werd het mogelijk om mp3’s te downloaden en later kwamen daar de streamingdiensten bij. Het leek een zware klap voor het verdienmodel zoals dat toen bestond: de platenverkoop. ‘Tegenwoordig ben ik geen muzikant, maar T-shirtverkoper’, zei een artiest begin deze eeuw, doelend op het feit dat muzikanten alleen nog hun optreed-gages en verkoop van merchandise als inkomstenbronnen hadden.
Sponsoren en adverteerders
Maar men wist zich snel aan te passen. Tegelijk met de komst van het downloaden, kwamen ook de social media op: elke artiest had nu in ieder geval op papier gelijke kansen om door te breken. Zo werd een band als Arctic Monkeys beroemd en succesvol via MySpace. Tegenwoordig maken alle muzikanten gebruik van social media om zich te profileren, en als ze dat goed doen, levert dat de nodige sponsoren en adverteerders op. Een nieuw verdienmodel waarbij muziek maken nog steeds de corebusiness is. Zo heeft de filmwereld zich ook aangepast.
Minder headliners
Het heeft tot gevolg dat het muzieklandschap wat is afgevlakt: het is moeilijk te zeggen wie nu de grootste artiesten zijn omdat streaming- en verkoopcijfers een bijzonder scheef beeld geven. Streams en likes kunnen bijvoorbeeld gekocht zijn. Een feit is dus dat de muziekwereld enigszins versplinterd is. Er zijn meer artiesten met een aardige fanbase en steeds minder echte festivalheadliners, die grote velden met publiek vullen. In ieder geval is de muziekwereld flink veranderd door alle technologische ontwikkelingen.
